بانک احادیث اهل بیت (ع) جلد 13 - (سیاسی)

حدیث1

قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : إسمعوا و أطیعوا لمن ولاه الله الأمر، فإنه نظام الإسلام.

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمودند: از حاکمان الهی اطاعت کنید و گوش بفرمان باشید زیرا اطاعت از رهبری مایه نظام (و انسجام) اسلام است.

«امالی مفید، ج 1, ص 14, ح 2»

حدیث2

قال الامام علی - علیه السلام - : و مکان القیم بالامر مکان النظام من الخرز یجمعه و یضمه فإذا انقطع النظام تفرق الخرز و ذهب ثم لم یجتمع بحذافیره أبدا.

امام علی - علیه السلام - فرمودند: جایگاه رهبر و سرپرست در اجتماع، جایگاه رشته ای است که دانه ها را بهم پیوند داده و جمع می کند، و آنگاه که آن رشته بگسلد، دانه ها پراکنده گشته و هرگز تمام آنها جمع نخواهند شد.

«نهج البلاغه، خطبه 146»

حدیث3

قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : مَنْ وَلی مِنْ اُمورِ الْمُسْلِمینَ شَیْئا فَحَسُنَتْ سیرَتُهُ رُزِقَ الْهَیْبَهَ فی قُلوبِهِمْ ... وَ اِذا عَدَلَ فیهِمْ مُدَّ فی عُمُرِهِ.

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - : هر کس اداره بخشی از امور مسلمانان را بر عهده بگیرد و رفتارش خوب باشد، در دل های آنان هیبت می یابد ... و اگر در میان آنان به عدالت رفتار کند، عمرش افزون می گردد.

«ذیل تاریخ بغداد، ج 2، ص 136، ح 419»

حدیث4

امام علی علیه السلام :

العَدلُ قِوامُ الرَّعِیَّهِ وجَمالُ الوُلاهِ .

عدالت، برپادارنده مردم و زیور حکمرانان است.

غرر الحکم : 1954 منتخب میزان الحکمه : 360

حدیث5

الامام علی علیه السلام

مِن کِتابهِ لِلأشتَرِ لَمّا وَلاّهُ مِصرَ: وَلْیَکُنْ أبعَدَ رَعِیَّتِکَ مِنکَ ، وأشنَأهُم عِندَکَ ، أطلَبُهُم لِمَعایِبِ النّاسِ ؛ فإنَّ فی النّاسِ عُیوبا ،الوالی أحَقُّ مَن سَتَرَها ، فلا تَکشِفَنَّ عَمّاغابَ عَنکَ مِنها .

امام علی علیه السلام - در فرمان استانداری مصر به مالک اشتر- فرمودند: باید دورترین افراد ملت از تو و دشمن ترین آنها نزد تو ، عیبجوترین آنها از مردم باشد ؛ زیرا مردم (خواه ناخواه) عیبهایی دارند و زمامدار سزاوارترین کس به پوشاندن آنهاست . بنابراین ، درباره آن دسته از عیبهای مردم که بر تو پوشیده است ، پی جویی و کنجکاوی مکن .

نهج البلاغه : الکتاب 53 منتخب میزان الحکمه : 420

حدیث6

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَن مَدَحَ سُلطانا جائرا وتَخَفَّفَ وتَضَعضَعَ لَهُ طَمَعا فیهِ کانَ قَرینَهُ إلَی النّارِ .

هر کس حکمران ستمگری را م_دح گ_وید و از سرِ چشمداشت به او ، خود را در برابرش خفیف و خوار گرداند ، همسفر او به سوی آتش باشد .

أمالی الصدوق : 347 / 1

حدیث7

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

النَّظَرُ إلَی العالِمِ عِبادَهٌ ،والنَّظَرُ إلَی الإمامِ المُقسِطِ عِبادَهٌ ، وَالنَّظَرُ إلَی الوالِدَینِ بِرَأفَهٍ وَرحمَهٍ عِبادَهٌ ، وَالنَّظَرُ إلی أخٍ تَوَدُّهُ فی اللّه عز و جل عِبادَهٌ .

نگریستن به دانشمند عبادت است ، نگریستن به پیشوای دادگر عبادت است ، نگاهِ دلسوزانه و مهرآمیز به پدر و مادر عبادت است و نگریستن به برادری که برای خداوند عز و جل دوستش داری عبادت است .

أمالی الطوسیّ : 454 / 1015 منتخب میزان الحکمه : 354

حدیث8

امام علی علیه السلام :

إنَّ فی سلطانِ اللّه عِصمَهً لأِمرِکُم، فَأعطُوهُ طاعَتَکُم غَیرَ مُلَوَّمَهٍ (مُتَلَوِّمِینَ) ولا مُستَکرَهٍ بها، واللّه لَتَفعَلُنَّ أو لَیَنقُلَنَّ اللّه عَنکُم سلطانَ الإسلامِ، ثُمَّ لا یَنقُلُهُ إلَیکُم أبدا حتّی یَأرِزَ الأمرُ إلی غَیرِکُم؛

همانا سلطان خدا (حکومت و رهبری دین حقّ) مایه نگهداری و سامان یافتن کار شماست؛ پس بی درنگ و با میل و اختیار او را اطاعت کنید. سوگند به خدا که یا این کار را می کنید یا خداوند سلطان اسلام (حکومت حقّه اسلامی) را از شما می گیرد و دیگر هرگز آن را به شما منتقل نمی کند، تا به دست دیگری سپرده شود .

نهج البلاغه : الخطبه 169 منتخب میزان الحکمه : 278

حدیث9

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

ق_الَ اللّه عز و جل : إذا عَ_صانی مِن خَلقی مَن یَعرِفُنی سَلَّطتُ علَیهِ مِن خَلقی مَن لا یَعرِفُنی؛

خداوند عز و جل فرمود: هرگاه از خلق من کسی که مرا می شناسد نافرمانیم کند، از میان خلق خود کسی را که مرا نمی شناسد بر او مسلّط گردانم .

الفقیه : 4 / 404 / 5871 منتخب میزان الحکمه : 616

حدیث10

امام علی علیه السلام :

شَرُّ الوُلاهِ مَن یَخافُهُ البَریءُ ؛

بدترین حکمرانان ، کسی است که بیگناه از او بترسد .

غرر الحکم : 5687 منتخب میزان الحکمه : 616

حدیث11

امام علی علیه السلام :

سَبُعٌ أکُولٌ حَطُومٌ خَیرٌ مِن والٍ ظَلُومٍ غَشُوم ؛

جانور درنده پُرخور بی رحم، بهتر از حکمران ستمگر دژخیم است .

غرر الحکم : 5626 منتخب میزان الحکمه : 616

حدیث12

امام علی علیه السلام :

لاَبُدّ لِلنَّاسِ مِنْ أمِیرٍ بَرٍّ أوْ فَاجِرٍ ، یَعْمَلُ فِی إمْرَتِهِ المُؤْمِنُ وَیَسْتَمْتِعُ فِیهَا الکَافِرُ ، وَیُبَلِّغُ اللّه ُ فِیهَا الأجَلَ ، ویُجْمَعُ بِهِ الفَیْءُ ، وَیُقَاتَلُ بهِ العَدُوُّ ، وَتَأمَنُ بِهِ السُّبُلُ ، وَیُؤْخَذُ بِهِ لِلضّعِیفِ مِنَ القَوِیِّ ، حَتّی یَسْتَرِیحَ بَرٌّ وَیُسْتَراحَ مِنْ فَاجِرٍ ؛

م__ردم را ناچار فرمانروایی باید ؛ نیکوکار یا تبهکار ؛ زیرا در حکومت او فرد با ایمان کار خویش (اطاعت خدا) می کند و کافر بهره خویش می برد و خداوند با وجود حکومت هرکس را به اجل مقدّر می رساند و به وسیله او مالیاتها جمع آوری می شود و با دشمن جنگیده می شود و راهها ایمن می گردد و حقّ ناتوان از زورمند ستانده می شود و نیکوکار آسایش می بیند و از تبهکار در امان می مانند .

بحار الأنوار : 75 / 358/ 72 منتخب میزان الحکمه : 26

حدیث13

رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم

لِعَبدِ الرَّحمنِ بنِ سَمُرَهَ: یا عبدَالرَّحمنِ بنَ سَمُرَهَ ، لاتَسألِ الإمارَهَ ؛ فإنَّکَ إذا اُعطِیتَها عَن مَسألَهٍ وُکِلتَ فیها إلی نَفسِکَ ، وإنْ اُعطِیتَها عَن غَیرِ مَسألَهٍ اُعِنتَ علَیها .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم - به عبدالرحمن بن سمره - فرمودند:

ای عبدالرحمن بن سمره ، داوطلب امارت مشو ؛ زیرا اگر با تقاضای تو این منصب به تو سپرده شود در اداره آن به خودت واگذار می شوی و اگر بدون تقاضای تو به تو واگذار شود ، در اداره آن یاری می شوی .

سنن أبی داود : 2929 منتخب میزان الحکمه : 618

حدیث14

امام صادق علیه السلام :

ثَلاثَهٌ تَجِبُ علی السُّلطانِ لِلخاصَّهِ والعامَّهِ: مُکافأهُ الُمحسِنِ بالإحسانِ لِیَزدادُوا رَغبَهً فیهِ ، وتَغَمُّدُ ذُنوبِ المُسیءِ لِیَتُوبَ ویَرجِعَ عَن غَیِّهِ (عَتبهِ) ، وتَألُّفُهُم جَمیعا بالإحسانِ والإنصافِ ؛

س_ه چیز اس_ت ک_ه ب_ر زمامدار واجب است درباره خواص و عوام رعایت کند : پاداش نیکوکار را به نیکی دادن تا بر رغبت مردم به کارهای نیک افزوده شود ، پوشاندن گناهان بدکار تا توبه کند و از گمراهی و انحراف خود برگردد و ایجاد الفت میان همه آنان از طریق احسان و رعایت انصاف و داد .

تحف العقول : 319 منتخب میزان الحکمه : 618

حدیث15

حَقٌّ علی الإمامِ أنْ یَحْکُمَ بما أنْزَلَ اللّه ُ وأنْ یُؤدّیَ الأمانهَ ، فإذا فَعَلَ فَحَقٌّ علی النّاسِ أنْ یَسْمَعوا لَهُ وأنْ یُطیعوا وأنْ یُجیبوا إذا دُعوا .

امام وظیفه دارد بر اساس کتاب خدا حکومت کند و امانت را ادا نماید . چون چنین کند مردم وظیفه دارند سخنش بشنوند ، فرمانش ببرند و هرگاه آنان را فرا خواند ، اجابت کنند .

کنز العمّال : 14313 منتخب میزان الحکمه : 32

حدیث16

الامام علی علیه السلام

فِی کِتابِه إلَی ابنِ عبّاسٍ: أمّا بَعْدُ ، فَلاَ یَکُنْ حَظُّکَ فِی وِلاَیتِکَ مَالاً تَسْتَفِیدُهُ ، وَلاَ غَیْظا تَشْتَفِیهِ ، وَلکنْ إمَاتَهُ بَاطِلٍ وإحْیَاءُ حَقٍّ .

امام علی علیه السلام

- در نامه خود به ابن عباس- : امّا بعد ؛ مبادا بهره تو از حکومتت به دست آوردن مالی یا فرو نشاندن خشمی باشد . بلکه باید بهره ات میراندن باطل باشد و زنده کردن حقّ .

بحار الأنوار : 40 / 238 / 10 منتخب میزان الحکمه : 26

حدیث17

امام صادق علیه السلام :

مَ_ن تَ_وَلّی أمرا مِن اُمورِ النّاسِ فَ_عَدَلَ وفَتَحَ بابَهُ ورَفَعَ شَرَّهُ ونَظَرَ فی اُمورِ النّاسِ ، کانَ حَقّا علَی اللّه عز و جل أن یُؤمِنَ رَوعَتَهُ یَومَ القِیامَهِ ویُدخِلَهُ الجَنَّهَ ؛

هر کس زمام امری از امور مردم را به دست گیرد و عدالت پیشه کند و درِ خانه خود را به روی مردم بگشاید و شرّ نرساند و به امور مردم رسیدگی کند ، بر خداوند عز و جل است که در روز قیامت او را از ترس و هراس ایمن گرداند و به بهشتش بَرَد .

بحار الأنوار : 75 / 340 / 18

حدیث18

امام علی علیه السلام :

أحسَنُ المُلوکِ حالاً مَن حَسُنَ عَیشُ النّاسِ فی عَیشِهِ ، وعَمَّ رعِیَّتَهُ بعَدلِهِ ؛

نکوحال ترین شاهان، کسی است که مردم در روزگار او به نیکی زندگی کنند و عدالتش را در میان رعیّت خود بگستراند .

غرر الحکم : 3261 منتخب میزان الحکمه : 514

حدیث19

امام صادق علیه السلام :

أفضَلُ المُلوکِ مَن اُعطِیَ ثلاثَ خِصالٍ : الرّأفهَ ، والجُودَ ، والعَدلَ ؛

برترین شهریاران کسی است که سه خصلت داشته باشد : مهربانی ، بخشندگی و دادگری .

تحف العقول : 319 منتخب میزان الحکمه : 514

حدیث20

امام علی علیه السلام :

خَیرُ المُلوکِ مَن أماتَ الجَورَ وأحیا العَدلَ ؛

بهترین پادشاهان ، آن است که بیداد را بمیراند و دادگری را زنده سازد .

غرر الحکم : 5005 منتخب میزان الحکمه : 514

حدیث21

امام علی علیه السلام :

أجَلُّ المُلوکِ مَن مَلَکَ نفسَهُ وبَسَطَ العَدلَ ؛

ارجمندترین شهریاران ک_سی اس_ت که ب_ر نفس خود شهریاری کند و عدالت را بگستراند .

غرر الحکم : 3206 منتخب میزان الحکمه : 514

حدیث22

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

إنَّ مِن تَعظیمِ جَلالِ اللّه عز و جل کَرامَهَ ذی الشَّیبهِ ، وحامِلِ القُرآنِ ، والإمامِ العادِلِ ؛

احترام ن_هادن ب_ه ری_ش س_فید و ق_رآن دان و پیشوای دادگر، بزرگداشت جلال و شکوه خداوند عز و جل است .

کنزالعمّال : 25507 منتخب میزان الحکمه : 384

حدیث23

امام علی علیه السلام :

أفضَلُ عِبادِ اللّه عِندَ اللّه إمامٌ عادِلٌ ، هُدِیَ وهَدَی ، فَأقامَ سُنَّهً مَعلومَهً ، وأماتَ بِدعَهً مَجهولَهً ؛

برترین بندگان خدا نزد خداوند، پیشوای دادگری است که رهیافته باشد و رهنما . پس ، سنّتی شناخته شده را بر پا دارد و بدعتی ناشناخته را بمیراند .

نهج البلاغه : الخطبه 164 منتخب میزان الحکمه : 448

حدیث24

امام علی علیه السلام :

السُّلطانُ وَزَعَهُ اللّه فی أرضِهِ؛

فرمانروایان، پاسداران احکام خدا در زم_ین اویند .

نهج البلاغه : الحکمه 332 منتخب میزان الحکمه : 278

حدیث25

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

السُّلطانُ العادِلُ المُتَواضِعُ ظِلُّ اللّه ورُمحُهُ فی الأرضِ ؛

سلطانِ دادگرِ فروتن، سایه خدا و نیزه او در زمین است .

کنزالعمّال : 14589 منتخب میزان الحکمه : 278

حدیث26

امام علی علیه السلام :

العُلَماءُ حُکّامٌ عَلَی النّاسِ؛

عالمان ، فرمانروای بر مردمند.

غرر الحکم : 507 منتخب میزان الحکمه : 402

حدیث27

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

ثَلاثَهٌ لا یَستَخِفُّ بِحَقِّهِم إلاّ مُنافِقٌ بَیِّنُ النِّفاقِ : ذو الشَّیبهِ فی الإسلامِ ، والإمامُ المُقسِطُ ، ومُعَلِّمُ الخَیرِ؛

سه کس اند که جز منافقی که نفاقش آشکار است درحقّ آنان بی حرمتی نکند : ریش سفید اسلام ، پیشوای دادگر و آموزگار خوبیها.

کنزالعمّال : 43811 منتخب میزان الحکمه : 400

حدیث28

امام صادق علیه السلام :

یُ_هلِکُ اللّه سِ_تّا بِسِتٍّ : الاُمَراءَ ب_الجَورِ ، والعَربَ بالعَصَبیَّهِ ، والدَّهاقِینَ بالکِبرِ ، والتُّجّارَ بالخِیانَهِ ، وأهلَ الرُّستاقِ بالجَهلِ ، والفُقَهاءَ بالحَسَدِ ؛

خداوند شش گروه را به سبب شش خصلت نابود می کند : فرمانروایان را به سبب ستمگری ، عرب ها را به سبب تعصّب ، ملاّکان را به سبب کبر ، بازرگانان را به سبب خیانت ، روستاییان را به سبب نادانی و فقیهان را به سبب حسادت .

بحار الأنوار : 78 / 207 / 67

حدیث29

امام علی (علیه السلام) فرمودند:

مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنّاسِ اِماما فَلیَبْدَأ بِتَعْلیمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلیمِ غَیْرِهِ وَلْیَکُنْ تَاْدیبُهُ بِسیرَتِهِ قَبْلَ تَأْدیبِهِ بِلِسانِهِ وَ مُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَ مُؤَدِّبُها اَحَقُّ بِالاِْجْلالِ مِنْ مُعَلِّمِ النّاسِ ومُؤَدِّبِهِمْ؛

کسی که خود را پیشوای مردم قرار داده، باید پیش از آموزش دیگران، خود را آموزش دهد و پیش از آن که دیگران را با زبان، ادب بیاموزد، باکردارش ادب آموزد و البته آموزش دهنده و ادب آموز خود بیش از آموزگار و ادب آموز مردم، شایسته تجلیل است.

غرر الحکم، ح 7016

حدیث30

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

مَن عَمِلَ بِالحَقِّ مالَ إلَیهِ الخَلقُ ؛

هر که به حق عمل کند ، مردم به او روی می آورند .

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث8646

حدیث31

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

فَضِیلَهُ السُّلطانِ عِمارَهُ البُلدانِ ؛

فضیلت مندی حاکم ، مایه آبادی شهرهاست .

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث6562

حدیث32

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

اَلجُنُودُ عِزُّ الدِّینِ وَ حُصُونُ الوُلاهِ ؛

لشکریان، مایه عزّت دین و دژهای حاکمان اند .

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث1953

حدیث33

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

آلَهُ الرِّئاسَهِ سِعَهُ الصَّدرِ ؛

سعه صدر، ابزار ریاست است .

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث1256

حدیث34

امام علی علیه السلام:

فیما کَتَبَهُ للأشتَرِ حینَ وَلاّهُ مِصرَ: واعْلَمْ مَع ذلکَ أنّ فی کثیرٍ مِنهُم التُجّار وذَوِی الصَناعاتِ ضِیقا فاحِشا ، وشُحّا قَبیحا ، واحْتِکارا للمَنافِعِ ، وتَحَکُّما فی البِیاعاتِ ، وذلکَ بابُ مَضَرَّهٍ للعامَّهِ ، وعَیْبٌ علی الوُلاهِ ، فامْنَعْ مِن الاحْتِکارِ ؛ فإنَّ رسولَ اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم مَنعَ مِنهُ؛

- در فرمان زمامداری مصر به مالک اشتر- : با این همه ، بدان که بسیاری از آنان - تجّار و صاحبان صنعت - در داد و ستد بیش از اندازه سختگیرند و بخل ورزی ناپسندی دارند و به منظور سود بیشتر کالا را احتکار می کنند و به دلخواه نرخ گران می بندند و این کار برای توده مردم زیانبار و برای حکمرانان عیب و ننگ است . بنابراین ، از احتکار جلوگیری کن ؛ زیرا که رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلّم از آن منع فرموده است .

نهج البلاغه: الکتاب 53 و منتخب میزان الحکمه : 160

حدیث35

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

من ولّی شیئا من أمور المسلمین لم ینظر اللَّه فی حاجته حتّی ینظر فی حوائجهم؛

هر که چیزی از امور مسلمانان را به عهده گیرد خدا در حاجت وی ننگرد تا وی در حوائج مسلمانان بنگرد.

نهج الفصاحه

حدیث36

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

من عامل النّاس فلم یظلمهم و حدّثهم فلم یکذبهم و وعدهم فلم یخلفهم فهو ممّن کملت مروّته و ظهرت عدالته و وجبت أخوّته و حرمت غیبته؛

هر که زمامدار مردم شود و ستمشان نکند و با آنها سخن کند و دروغشان نگوید و وعده شان دهد و تخلف نکند وی از جمله کسانی است که مروتش به کمال رسیده و عدالتش نمایان گشته و برادری با وی واجب و غیبتش حرام است.

نهج الفصاحه

حدیث37

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

ما من أمیر عشره إلّا و هو یؤتی به یوم القیمه مغلولا حتّی یفکّه العدل أو یوبقه الجور؛

هر که زمام دار ده تن باشد روز قیامت در غل بیارندش تا عدالت غل او باز کند یا ستم هلاکش کند.

نهج الفصاحه

حدیث38

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

ما من إمام یعفو عند الغضب إلّا عفی اللَّه عنه یوم القیامه؛

هر پیشوائی که هنگام خشم ببخشد خدا روز قیامت او را ببخشد.

نهج الفصاحه

حدیث39

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

ما من أحد أفضل عند اللَّه من إمام إن قال صدق و إن حکم عدل؛

هیچ کس نزد خدا از پیشوائی که چون گوید راست گوید و چون حکم کند عدالت کند برتر نیست.

نهج الفصاحه

حدیث40

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

العدل حسن و لکن فی الامراء أحسن، السّخاء حسن و لکن فی الأغنیاء أحسن، الورع حسن و لکن فی العلماء أحسن، الصّبر حسن و لکن فی الفقراء أحسن، التّوبه حسن و لکن فی الشّباب أحسن، الحیاء حسن و لکن فی النّساء أحسن؛

عدالت نیک است ولی از زمامداران نیکوتر است، سخاوت نیک است ولی از اغنیا نیکوتر است، تقوی نیک است ولی از علما نیکوتر است صبر نیک است ولی از فقرا نیکوتر است. توبه نیک است ولی از جوانان نیکوتر است شرم نیک است ولی از زنان نیکوتر است.

نهج الفصاحه

حدیث41

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

صنفان من النّاس إذا صلحا صلح النّاس و إذا فسدا فسد النّاس العلماء و الامراء؛

دو گروه از مردمند که اگر صالح بودند مردم به صلاح آیند و اگر فاسد بودند به فساد گرایند، دانشوران و زمامداران.

نهج الفصاحه

حدیث42

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

خیار أئمّتکم الّذین تحبّونهم و یحبّونکم و تصلّون علیهم و یصلّون علیکم و شرار أئمّتکم الّذین تبغضونهم و یبغضونکم و تلعنونهم و یلعنونکم؛

بهترین پیشوایان شما کسانی هستند که آنها را دوست دارید و شما را دوست دارند. شما آنها را دعا کنید و آنها نیز شما را دعا کنند و بدترین پیشوایان شما کسانی هستند که آنها را دشمن دارید و شما را دشمن دارند و آن ها را نفرین کنید و شما را نفرین کنند.

نهج الفصاحه

حدیث43

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

خمس هنّ من قواصم الظّهر: عقوق الوالدین و المرأه یأتمنها زوجها تخونه و الإمام یطیعه النّاس و یعصی اللَّه و رجل وعد عن نفسه خیرا فأخلف و اعتراض المرء فی أنساب النّاس؛

پنج چیز کمر شکن است، بد رفتاری با پدر و مادر و زنی که شوهرش بدو اطمینان دارد ولی بدو خیانت کند و پیشوائی که مردم او را اطاعت کنند ولی او خدا را اطاعت نکند و مردی که وعده دهد و تخلف کند و بد گوئی شخص در باره نسب مردم.

نهج الفصاحه

حدیث44

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

ثلاثه لا یستخفّ بحقّهم إلّا منافق ذو الشّیبه فی الإسلام و ذو العلم و إمام مقسط؛

سه کسند که هر که تحقیرشان کند منافق است آن که مویش در اسلام سپید شده باشد و دانشمند و پیشوای دادگستر.

نهج الفصاحه

حدیث45

امام علی ( علیه السلام) فرموند:

مکان القیم بالامر مکان النظام من الخرز یجمعه و یضمه فإذا انقطع النظام تفرق الخرز و ذهب ثم لم یجتمع بحذافیره أبدا.

جایگاه رهبر و سرپرست در اجتماع، جایگاه رشته ای است که دانه ها را بهم پیوند داده و جمع می کند، و آنگاه که آن رشته بگسلد، دانه ها پراکنده گشته و هرگز تمام آنها جمع نخواهند شد.

نهج البلاغه، خطبه 146

حدیث46

قال النبی ( صلی الله علیه و آله و سلم) :

إسمعوا و أطیعوا لمن ولاه الله الأمر، فإنه نظام الإسلام.

پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:

از حاکمان الهی اطاعت کنید و گوش بفرمان باشید زیرا اطاعت از رهبری مایه وحدت امت اسلام است.

امالی مفید، جلد 1 ص 14 مجلس 2 حدیث 2

حدیث47

امام صادق علیه السلام می فرمایند:

مردم هر شهری به سه چیز نیازمندند که در امور دنیا و آخرت خود به آنها رجوع کنند و اگر آن سه را نداشته باشند گرفتار سرگردانی می شوند: دین شناسِ دانایِ پرهیزکار، حاکم نیکوکاری که مردم از او اطاعت کنند و پزشک دانای مورد اعتماد.

تحف العقول، ص 321.

حدیث48

امام صادق علیه السلام می فرمایند:

وَ لَیْسَ یُحَبُّ لِلْمُلوکِ أَنْ یُفَرِّطوا فی ثَلاثٍ: فی حِفْظِ الثُّغورِ وَ تَفَقُّدِ الْمَظالِمِ وَ اخْتیارِ الصّالِحینَ لاَِعْمالِهِمْ؛

حاکم سزاوار نیست که در سه کار کوتاهی کند: حفظ مرزها، رسیدگی به حقوق پایمال شده و انتخاب افراد شایسته برای کارهایشان.

تحف العقول، ص 319.

حدیث49

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله وسلم می فرمایند:

صِنْفانِ مِنْ اُمَّتی اِذا صَلُحا صَلُحَتْ اُمَّتی وَ اِذا فَسَدا، فَسَدَتْ اُمَّتی، قیلَ یا رَسولَ اللّه ِ وَ مَنْ هُما؟ قالَ: اَ لْ_فُقَهاءُ وَ الاُْمَراءُ؛

دو گروه از امّت من اگر صالح شوند، امّتم صالح می شوند و اگر فاسد شوند، امّتم فاسد می شوند. عرض شد ای رسول خدا آن دو گروه کدامند؟ فرمودند: عالمان و حاکمان.

خصال، ص 37.

حدیث50

امام علی علیه السلام :

خَیْرُ الْمُلوکِ مَنْ اَماتَ الْجَوْرَ وَ اَحْیَی الْعَدْلَ؛

بهترین فرمانروا کسی است که ظلم را از بین ببرد و عدل را زنده کند.

غررالحکم، ج3، ص 431، ح 5005 .

حدیث51

امام علی علیه السلام :

اِنَّ اللّه َ عَزَّوَجَلَّ فَرَضَ عَلی اَئِمَّهِ الْعَدْلِ اَنْ یُقَدِّروا اَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَهِ النّاسِ کَیْلا یَتَبَیَّغَ بِالْفَقیرِ فَقْرُهُ؛

خداوند عزوجل بر پیشوایان عادل واجب کرده که سطح زندگی خود را با مردم ناتوان برابر کنند تا فقیر را، فقرش برآشفته نکند.

نهج البلاغه، خطبه 209.

حدیث52

امام علی علیه السلام :

قُلوبُ الرَّعِیَّهِ خَزائِنُ راعیها فَما اَوْدَعَها مِنْ عَدْلٍ اَوْ جَوْرٍ وَجَدَهُ؛

دلهای مردم صندوقچه های حاکم است، پس آنچه از عدالت و یا ظلم در آنها بگذارد، همان را خواهد دید.

غررالحکم، ج4، ص 521، ح 6825.

حدیث53

رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند :

هر چیزی آفتی دارد که مایه فساد آن می شود و آفت این دین زمامداران بدند.

(نهج الفصاحه ، ح 2255)

حدیث54

رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند :

آفت دین سه چیز است : دانای بدکار، پیشوای ستم کار و مجتهد نادان.

(نهج الفصاحه ، ح 4)

حدیث55

رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

وقتی زنا رواج گیرد زلزله پیدا شود ، وقتی حاکمان ستم کنند باران کم شود .

نهج الفصاحه ، حدیث 219

حدیث56

امام علی علیه السلام می فرمایند:

تِسْعَهُ اَشْیاءَ قَبیحهٌ وَ هِیَ مِنْ تِسْعَهِ اَن_ْفُسٍ اَقبَحُ مِنها مِنْ غَیْرِهِمْ: ضیقُ الذَّرْعِ مِنَ الْ_مُلوکِ وَ الْبُخْلُ مِنَ الاَْغْنیاءِ وَ سُرْعَهُ الْغَضَبِ مِنَ الْعُلَماءِ وَ الصِّبا مِنَ الْکُهولِ وَ الْقَطیعَهُ مِنَ الرُّؤوسِ وَ الْکِذْبُ مِنَ الْ_قُضاهِ وَ الزَّمانَهُ مِنَ الاَْطِبّاءِ وَ الْبَذاءُ مِنَ النِّساءِ وَ الطَّیشُ مِن ذَوِی السُّلْطانِ؛

نُه چیز زشت است، اما از نه گروه زشت تر: درماندگی و ناتوانی از دولتمردان؛ بخل از ثروتمندان؛ زود خشمی از دانشمندان؛ حرکات بچگانه از میانسالان؛ جدایی حاکمان از مردم؛ دروغ از قاضیان؛ بیماری کهنه از پزشکان؛ بدزبانی از زنان و سختگیری و ستمگری از سلاطین.

دعائم الإسلام، ج 1، ص 83

حدیث57

امام علی علیه السلام می فرمایند:

مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنّاسِ اِماما فَلیَبْدَأ بِتَعْلیمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلیمِ غَیْرِهِ وَلْیَکُنْ تَاْدیبُهُ بِسیرَتِهِ قَبْلَ تَأْدیبِهِ بِلِسانِهِ وَ مُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَ مُؤَدِّبُها اَحَقُّ بِالاِْجْلالِ مِنْ مُعَلِّمِ النّاسِ ومُؤَدِّبِهِمْ؛

کسی که خود را پیشوای مردم قرار داده، باید پیش از آموزش دیگران، خود را آموزش دهد و پیش از آن که دیگران را با زبان، ادب بیاموزد، باکردارش ادب آموزد و البته آموزش دهنده و ادب آموز خود بیش از آموزگار و ادب آموز مردم، شایسته تجلیل است.

غرر الحکم، ح 7016.

حدیث58

امام علی (علیه السلام) فرمودند:

قُلوبُ الرَّعِیهِ خَزائِنُ راعیها فَما اَودَعَها مِن عَدلٍ اَو جَورٍ وَجَدَهُ

دلهای مردم صندوقچه های حاکم است، پس آنچه از عدالت و یا ظلم در آنها بگذارد، همان را خواهد دید.

(غررالحکم، ج4، ص 521، ح 6825)

حدیث59

رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)می فرمایند:

از کسی که خداوند ولی امر شما کرده، شنوایی و اطاعت داشته باشید که او رشته ی کار اسلام است.

میزان الحکمه، ج1، ص 208.

حدیث60

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

ثلاثه لا یردّ اللَّه دعاءهم: الذّاکر اللَّه کثیرا و المظلوم و الإمام المقسط؛

سه کسند که خدا دعایشان را رد نمی کند آن که فراوان یاد خدا کند و ستمدیده و پیشوای دادگر.

نهج الفصاحه

حدیث61

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

ثلاثه لا تحرم علیک أعراضهم المجاهر بالفسق و الإمام الجائر و المبتدع؛

سه کسند که آبرویشان محترم نیست: آن که به فسق تجاهر کند و پیشوای ستمگر و بدعت گذار.

نهج الفصاحه

حدیث62

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

تعوّذوا باللَّه من ثلاث فواقر: جار سوء إن رأی خیرا کتمه و إن رأی شرّا أذاعه و زوجه سوء إن دخلت علیها لسنتک و إن غبت عنها خانتک و إمام سوء إن أحسنت لم یقبل و إن أسأت لم یغفر؛

از سه چیز به خدا پناه ببرید که کمر شکن است: همسایه بد که اگر خیری ببیند مستور دارد و اگر بدی ببیند منتشر سازد و همسر بدی که اگر پیش وی باشی بد زبانی کند و اگر پیش وی نباشی به تو خیانت کند و پیشوای بدی که اگر نیکی کنی نپذیرد و اگر بدی کنی نبخشد.

نهج الفصاحه

حدیث63

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

أیّما وال ولی من أمر أمّتی بعدی أقیم علی الصّراط و نشرت الملائکه صحیفته فإن کان عادلا نجّاه اللَّه بعدله و إن کان جائرا انتفض به الصّراط انتفاضه تزایل بین مفاصله حتّی یکون بین عضوین من أعضائه مسیره مائه عام ثمّ ینخرق به الصّراط؛

هر زمامداری که پس از من کار امت مرا به دست گیرد روز رستاخیز بر صراط متوقف شود و فرشتگان نامه اعمال او را بگشایند اگر عادل باشد خداوند او را به وسیله عدلش نجات دهد و اگر ستمگر باشد صراط زیر پای او چنان بلرزد که بندهای او را از هم جدا کند چنان که میان دو عضو او صد سال راه فاصله باشد سپس از صراط بیفتد.

نهج الفصاحه

حدیث64

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

أیّما وال ولی فلان و رفق رفق اللَّه تعالی به یوم القیامه؛

هر کس به زمامداری برسد و با مردم به ملایمت و مدارا رفتار کند، خداوند روز قیامت با او مدارا کند.

نهج الفصاحه

حدیث65

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

أیّما وال ولی شیئا من أمر أمّتی فلم ینصح لهم و یجتهد لهم کنصیحته و جهده لنفسه کبّه اللَّه تعالی علی وجهه یوم القیامه فی النّار؛

هر زمامداری چیزی از کار امت مرا به دست گیرد و در کار آنها مثل کارهای خصوصی خود دلسوزی و کوشش نکند، روز رستاخیز خداوند او را وارونه در آتش اندازد.

نهج الفصاحه

حدیث66

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

أیّما راع استرعی رعیّه فلم یحطها بالأمانه و النّصیحه ضاقت علیه رحمه اللَّه تعالی الّتی وسعت کلّ شی ء؛

هر کس سرپرستی گروهی را به عهده گیرد و در کار آنها به امانت و دلسوزی رفتار نکند، رحمت خدا که شامل همه چیز است به او نمی رسد.

نهج الفصاحه

حدیث67

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

إنّ أخوف ما أخاف علی أمّتی الأئمّه المضلّون؛

بیش از هر چیز بر امت خود از پیشوایان گمراه کننده بیم دارم.

نهج الفصاحه

حدیث68

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

إنّ أحبّ النّاس إلی اللَّه تعالی یوم القیامه و أدناهم منه مجلسا إمام عادل و أبغض النّاس إلی اللَّه تعالی و أبعدهم منه إمام جائر؛

محبوبترین مردم در نظر خدا روز قیامت و نزدیکتر از همه به او پیشوای دادگستر است و منفور ترین مردم و دورتر از همه به او پیشوای ستمگر است.

نهج الفصاحه

حدیث69

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

اللّهمّ من ولی من أمر أمّتی شیئا فشقّ علیهم فاشقق علیه و من ولی من أمر أمّتی شیئا فرفق بهم فارفق به؛

خدایا هر کس عهده دار کار امت من شد و بر آنها سخت گرفت بر او سخت گیر و هر کس عهده دار کار امت من شد و با آنها مدارا کرد با او مدارا کن.

نهج الفصاحه

حدیث70

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

أشدّ النّاس عذابا یوم القیامه إمام جائر؛

روز رستاخیز عذاب پیشوای ستمگر از همه کس سخت تر است.

نهج الفصاحه

حدیث71

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

أربعه یبغضهم اللَّه تعالی: البیّاع الحلّاف و الفقیر المختال و الشّیخ الزّانی و الإمام الجائر؛

چهار کس را خداوند دشمن دارد، فروشنده قسم خور، فقیر متکبر و پیر زنا کار و پیشوای ستمگر.

نهج الفصاحه

حدیث72

پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

إدرءوا الحدود عن المسلمین ما استطعتم فإنّ الإمام لأن یخطی فی العفو خیر من أن یخطی فی العقوبه؛

تا آنجا که می توانید مجازات ها را از مسلمانان باز دارید زیرا اگر پیشوائی در بخشش خطا کند بهتر از آن است که در مجازات خطا کند.

نهج الفصاحه

حدیث73

پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

أخذ الأمیر الهدیّه سحت و قبول القاضی الرّشوه کفر؛

هدیه گرفتن امیر نارواست و رشوه گرفتن قاضی کفر است.

نهج الفصاحه

حدیث74

قال رسول اللّه _ صلّی الله علیه و آله و سلّم _ :

النّظر الی العالم عباده، و النّظر الی الامام المقسط عباده، و النّظر الی الوالدین برأفه و رحمه عباده، و النّظر الی أخ تَوَدُه فی اللّه عزّوجّل عبادهَ؛

نگریستن به دانشمند عبادت است، نگریستن به پیشوای دادگر عبادت است، نگاه دلسوزانه و مهرآمیز به پدر و مادر عبادت است و نگریستن به برادری که برای خدای عزوجل دوستش داری عبادت است.

أمالی الطوسّی: 454 / 1015.

حدیث75

رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)می فرمایند:

از کسی که خداوند ولی امر شما کرده، شنوایی و اطاعت داشته باشید که او رشته ی کار اسلام است.

میزان الحکمه، ج1، ص 208.

حدیث76

قال الامام علی - علیه السلام - : زَکاهُ السُّلطانِ اِغاثَهُ المَلهُوفِ.

امام علی - علیه السلام - فرمود: زکات فرمانروایی، فریادرسی گرفتاران است.

«مستدرک الوسائل، ج 7، ص 46»

حدیث1

قال امام الرضا - علیه السلام - : ما ذِئبانِ ضارِیانِ فی غَنَمٍ قَد تَفَرَّّقَ رُعاتُها بِاَضَرَّ فی دینِ المُسلِمٍ مِن طَلَبِ الرّیاسَه.

امام رضا - علیه السلام - فرمودند: زیانی که دو گرگ گرسنه به گله گوسفندی بی چوپان می زنند از زیان ریاست طلبی در دین مسلمانان بیش تر نیست.

«بحار الأنوار، ج 73، ص 145»

حدیث2

قال الباقر - علیه السلام - إلی عمر بن عبد العزیز: اِفتَحِ البابَ وَ سَهِّلِ الحِجابَ وَ اُنصُرِ المُظلومَ وَ رَدِّ المَظالِمَ.

امام باقر - علیه السلام – به عمر بن عبد العزیز فرمودند: در را به روی مردم باز کن و دسترسی مردم را به خودت آسان گردان و ستمدیده را یاری کن و حق ستمدیدگان را به آنان برگردان.

«بحار الأنوار، ج 46، ص 346»

حدیث3

قال الامام الصادق - علیه السلام - : اِیاکَ وَ الرّیاسَهَ فَما طَلَبَهَا اَحَدٌ اِلاّ هَلَکَ.

امام صادق - علیه السلام - فرمودند: از ریاست طلبی دوری کن که هر که آن را طلب کند، نابود می شود.

«بحار الأنوار، ج 14، ص 47»

حدیث4

قال الامام الصادق - علیه السلام - : اِیاکُم وَ هؤُلاءِ الرُّؤَساءِ الَّذینَ یتَرئَّسونَ فَوَ اللهِ ما خَفَقَتِ النِّعالُ خَلفَ رَجُلٍ اِلاّ هَلَکَ وَ اَهلَکَ.

امام صادق - علیه السلام - فرمودند: از رئیس هایی که دوست دارند ریاست کنند، پرهیز کنید. سوگند به خدا، هر مردی کفش ها پشت سر او به صدا در آیند هم خودش هلاک شود و هم آنان که به دنبال او راه می روند (و او را به ریاست قبول دارند).

«بحار الأنوار، ج 73، ص 150»

حدیث5

قال موسی بن جعفر - علیه السلام - : اِنَّ السُلطانَ العادِلَ بِمَنزِلَهِ الوالِدِ الرَّحیمِ.

امام کاظم - علیه السلام - فرمودند: فرمانروای عادل، به منزله پدر مهربان است.

«وسائل الشیعه، ج 18، ص 472»

حدیث6

قال الامام الصادق - علیه السلام - : مَن تَوَلّی اَمراً مِن اُمُورِ النّاسِ وَ فَتَحَ بابَهُ وَ رَفَعَ سِترَهُ وَ نَظَرَ فی اُمُورِ النّاسِ کانَ حَقًّا عَلَی اللهِ اَن یؤمِنَ رَوعَتَهُ یومَ القِیامَهِ وَ یدخِلَهُ الجَنّهَ.

امام صادق - علیه السلام - فرمودند: کسی که کاری از کارهای مردم به عهده اش گذاشته شود و او درِ محل کار خود را روی مردم باز کند، پرده ها و موانع را کنار بزند و با دقت به فکر اصلاح امور مردم باشد، بر خداوند است که روز قیامت او را در امان قرار دهد و به بهشت برد. «بحار الأنوار، ج 75، ص 340»

حدیث7

قال الامام علی - علیه السلام - : اَلرِّشا فِی الحُکمِ الکُفرُ بِاللهِ العَظیمِ.

امام علی - علیه السلام - فرمودند: رشوه گرفتن در حکم کفر به خدای بزرگ است.

«الکافی، ج 5، ص 127»

حدیث8

قال الامام علی - علیه السلام - : تَجاوَز مَعَ القُدرَهِ وَ اَحسِن مَعَ الدَّولَهِ تَکمُلُ لَکَ السِّیادَهَ.

امام علی - علیه السلام - فرمودند: در موقع اقتدار گذشت کن و زمانی که به مقام رسیدی، نیکی کن تا ریاست و آقایی تو کامل شود.

«مستدرک الوسائل، ج 12، ص 347»

حدیث9

قال الامام علی - علیه السلام - : اِعلَم اِنَّ الشّاغِلَ بِالصَّغیرِ یخِلُّ بِالمُهِمِّ وَ اِفرادُ المُهِمُّ بِالشُّغلِ یاتی عَلَی الصَّغیرِ و یلحِقُهُ بِالکَبیرِ فابدَا بِالمُهِمِّ وَ لا تَنسَ النَّظَرَ فِی الصَّغیرِ وَ اجعَلِ الاُموُرِ الصِّغارَ مَن یجمَعُها وَ یعِرَّ مِنها عَلَیکَ.

امام علی - علیه السلام - فرمودند: بدان که اگر فقط به کارهای کوچک و کم اهمیت بپردازی از کارهای مهم و حیاتی باز خواهی ماند؛ چنان که پرداختن به کارهای مهم، امور کوچک را از یاد می برد و آنها نیز به مشکل و کار مهم تبدیل می شوند. پس ضمن اولویت دادن و پرداختن به امور مهم، از مسائل جزئی نیز به کلی غافل مشو و کارهای کوچک را واگذار به کسی که تو را کفایت کند.

«بحار الأنوار، ج 17، ص 424»

حدیث10

قال الامام علی - علیه السلام - : اَمّا لا یکُن حَظُّکَ فی وِلایتِکَ ما لا تَستَفیدُهُ وَ لا غَیضاً تَشتَفیهِ وَلکِن اَمانَهُ باطِلٍ وَ اِحیاءُ حَقٍّ.

امام علی - علیه السلام – (به ابن عباس) فرمودند: مبادا هدف تو از فرمانروایی، سودجویی و جمع مال، یا خنک کردن خشمی باشد. بلکه باید هدف تو از بین بردن باطل و احیای حق باشد.

«مناقب، ج 2، ص 101»

حدیث11

قال الامام علی - علیه السلام - : مَنِ اختالَ فی وِلایتِهِ اَبانَ عَن حِماقَتِهِ.

امام علی - علیه السلام - فرمودند: کسی که به مقام خود مغرور شود پرده از حماقت خود برداشته است.

«غرر الحکم، ص 346»

حدیث12

قال الامام علی - علیه السلام - : وَ اِنَّ عَمَلَکَ لَیسَ لَکَ بِطُعمَهِ وَ لکِنَّهُ فی عُنُقِکَ اَمانَهٌ.

امام علی - علیه السلام – (به اشعث) فرمودند: این مقام برای تو طعمه نیست بلکه امانتی است در گردن تو.

«بحار الأنوار، ج 32، ص 361»

حدیث13

قال الامام علی - علیه السلام - : دَخَلتُ بِلادَکُم بِاَشمالی هذِهِ وَ رِحلَتی وَ راحِلَتی هاهِی فَاِن اَنَا خَرَجتُ مِن بِلادِکُم بِغَیرِ ما دَخَلتُ فَاَنَا مِنَ الخائِنینَ.

امام علی - علیه السلام - فرمودند: آن روز که به شهر شما آمدم، با این لباس پشمی و مرکب سواری و کوله بارم آمدم. اگر روزی که خواستم از شهر شما بروم، بیش تر از آن چه با خود داشتم بردم از خیانت کارانم.

«بحار الأنوار، ج 40، ص 3265»

حدیث14

قال الامام علی - علیه السلام - : جُودُ الوُلاهِ بِقیء المُسلِمینَ جَورٌ وَ خَتَرٌ.

امام علی - علیه السلام - فرمودند: بذل و بخشش کارگزاران از بیت المال، ظلم و خیانت است.

«غرر الحکم، ص 343»

حدیث15

قال الامام علی - علیه السلام - : اَدِقُّوا اَقلامَکُم قارِبُوا بَینَ سُطُورِکُم وَ احذِفُوا عنّی فُضُولَکُم وَاقصُدُ واقصد المَعانی وَ اِیاکُم وَ الاِکثارَ فَاِنَّ اَموالَ المُسلِمینَ لا تَحتَمِلُ الاَضرارَ.

امام علی - علیه السلام – (به کارگزاران خود) فرمودند: نوک قلم ها را تیز کنید، سطرها را نزدیک هم قرار دهید، مطالب اضافی را از متن حذف کنید، فقط مسائل لازم را بنویسید و از زیاده روی در نوشتن بپرهیزید، زیرا اموال مسلمانان تحمل ضرر و زیان را ندارد.

«وسائل الشیعه، ج 17، ص 404»

حدیث16

قال الامام علی - علیه السلام - : مَن لَم ینصِفِ المَظلوُمَ مِنَ الظّالِمِ سَلَبَهُ اللهُ قُدرَتَهُ.

امام علی - علیه السلام - فرمودند: هر صاحب قدرتی که داد مظلوم را از ظالم نگیرد و به یاری مظلوم نشتابد، خداوند قدرتش را از او می گیرد.

«غرر الحکم، ص 341»

حدیث17

قال الامام علی - علیه السلام - : مِن اَماراتِ الدَّولَهِ الیقظَهُ لِحَراسَهِ الاُمُورِ.

امام علی - علیه السلام - فرمودند: از نشانه های (لیاقت و شایستگی) دولت، بیداری و هوشیاری برای حفظ و حراست امور است.

«غرر الحکم، ص 341»

حدیث18

قال الامام علی - علیه السلام - : اِنَّ شَرَّ وُزَرائِکَ مَن کانَ لِلأشرارِ قَبلَکَ وَزیراً وَ مَن شَرِکَهُم فِی الآثامِ.

امام علی - علیه السلام - (در نامه ای به مالک اشتر) فرمود: بدترین وزیران و کارگزاران تو کسانی اند که در نظام باطل گذشته وزیر (و مسئول) بوده اند و در گناهان آنان دست داشتند.

«نهج البلاغه، نامه 53»

حدیث19

قال الامام علی - علیه السلام - : تَوَلِّی ألاَراذِلِ وَ الاَحداثِ الدُّوَلَ دَلیلٌ عَلی اِنحلالِها و اِدبارِها.

امام علی - علیه السلام - فرمود: هرگاه آدم های پست و کم تجربه دولت ها را به دست گیرند، نشان انحلال و شکست آن دولت ها خواهد بود.

«غرر الحکم، ص 345»

حدیث20

قال الامام علی - علیه السلام - : یستَدَلَّ عَلَی ادبارِ الدُّوَلِ بِاَربَعٍ: تَضییعِ الاُصولِ وَ التَّمَسُّکِ بِالفُرُوعِ وَ َتقدیمِ الاَراذِلِ وَ تَاخیرِ الاَفاضِلِ.

امام علی - علیه السلام - فرمود: چهار چیز باعث شکست دولت ها می شود: ضایع کردن اصول (مسائل مهم) و سرگرم شدن به فروع (امور کم اهمیت) و و به کار گماردن آدم های پست و کنار گذاردن انسان های فاضل.

«غرر الحکم، ص 342»

حدیث21

قال الامام علی - علیه السلام - : مَن رُفِعَ بِلا کِفاتِهِ وُضِعَ بِلا جِنایهِ.

امام علی - علیه السلام - فرمود: کسی که بدون شایستگی (مقامش) بالا رود، بدون جرم پایین کشیده شود.

«غرر الحکم، ص 344»

حدیث22

قال الامام علی - علیه السلام - : آلَهُ الرِّیاسَهِ سَعَهُ الصَّدرِ.

امام علی - علیه السلام - فرمود: ابزار ریاست، داشتن سعه صدر است.

«بحار الأنوار، ج 82، ص 357»

حدیث23

قال الامام علی - علیه السلام - إلی قثم بن عباس: اَجلِس لَهُمُ العَصرَینِ وَ اَفتِ مُستَفتی وَ عَلِمِ الجاهِلَ وَ ذاکِرِ العالِمَ وَ لا یکُن لَکَ اِلَی النّاسِ سَفیرٌ اِلاّ لِسانُکَ وَ لا حاجِبٌ الاّ وَجهُکَ وَلا تَحجُبَنَّ ذا حاجَهٍ عَن لِقائِکَ بِها. امام علی - علیه السلام – به قثم بن عباس فرمود: عصرها بین مردم بنشین، به سؤالات شرعی آنان پاسخ ده و به نادانان بیاموز و با دانشمندان سخن بگو. نباشد سفیری بین تو و مردم جز زبانت و نیز حاجبی میان تو و آنان جز چهره خودت نباشد و هیچ صاحب حاجتی را از ملاقات با خودت محروم نساز.

«مستدرک الوسائل، ج 9، ص 358»

حدیث24

قال الامام علی - علیه السلام - : وَ اَمّا بَعدُ فَلا تُطَوِّلُنَّ اِحتِجابَکَ عَن رَعِیتِکَ فَاِنَّ احتِجابَ الوُلاهِ عَنِ الرَّعِیهِ شُعبَهٌ مِنَ الضّیقِ وَ قِلَّهُ عِلمٍ بِالاُمُورِ.

امام علی - علیه السلام - (در نامه ای به مالک اشتر) فرمود: و اما بعد، فاصله ات را از مردم طولانی نکن، زیرا جدایی حاکمان از مردم باعث می شود حاکمان در تنگنا قرار بگیرند و به بسیاری از مسائل و امور آگاه نشوند.

«نهج البلاغه، نامه 53»

حدیث25

قال الامام علی - علیه السلام - : زَکاهُ السُّلطانِ اِغاثَهُ المَلهُوفِ.

امام علی - علیه السلام - فرمود: زکات فرمانروایی، فریادرسی گرفتاران است.

«مستدرک الوسائل، ج 7، ص 46»

حدیث26

قال الامام علی - علیه السلام - : وَ اَشعِر قَلبَکَ الرَّحمَهَ لِلرَّعِیهِ وَ المَحَبَّهَ لَهُم وَ اللُّطفَ بِهِم وَ لا تَکونَنَّ عَلَیهِم سَبُعاً ضارِیاً تَغتَنِمُ اَکلَهُم.

امام علی - علیه السلام – (در نامه ای به مالک اشتر) فرمود: دلت را از محبت به مردم و مهربانی و لطف در حق آنها پر گردان. مبادا مانند حیوان درنده در فکر دریدن آنان باشی.

«نهج البلاغه، نامه 53»

حدیث27

قال الامام علی - علیه السلام - : فَلیکُن اَحَبَّ الذَّخائِرِ اِلَیکَ ذَخیرهُ العَمَلِ الصّالِحِ فَاَملِک هَواکَ وَ شُحَّ بِنَفسِکَ.

امام علی - علیه السلام – (در نامه ای به مالک اشتر) فرمود: ... بیش ترین چیزی که برای خود ذخیره می کنی، عمل صالح باشد. پس بر نفس خود مالک باش و بخل بورز بر خودت (خود را به آسانی مفروش).

«نهج البلاغه، نامه 53»

حدیث28

قال الامام علی - علیه السلام - : مَن جَعَلَ مُلکَهُ خادِماً لِدینِهِ اِنقادَ لَهُ کُلُّ سُلطانٍ، وَ مَن جَعَلَ دینَهُ خادِمَاً لِمُلکِهِ طَمَعَ لَهُ کُلُّ اِنسانٍ.

امام علی - علیه السلام - فرمود: هر کسی که مقام و قدرت خود را در خدمت دین قرار دهد، همه قدرت ها تسلیم او خواهند شد و هر که دین را در خدمت مقام خود قرار دهد، همه در او طمع کنند.

«غرر الحکم، ص 344»

حدیث29

قال الامام علی - علیه السلام - : «مِن حَقِّ الرّاعی اَن یختارَ لِرَّعیتِهِ ما یختارَهُ لِنَفسِهِ.

امام علی - علیه السلام - فرمود: از حقوق مردم بر حاکمشان این است که حاکم هر امری را که برای خود صلاح می داند، برای جامعه و مردم خود نیز همان را بخواهد.

«غرر الحکم، ص 344»

حدیث30

قال الامام علی - علیه السلام - : زَکاهُ القُدرَهِ الاِنصافُ.

امام علی - علیه السلام - فرمود: زکات قدرت، انصاف است.

«غرر الحکم، ص 342»

حدیث31

قال الامام علی - علیه السلام - : مَنِ اتَّخَذَ الحَقَّ لُجاماً اِتَّخَذَهُ النّاسُ اِماماً.

امام علی - علیه السلام - فرمود: هر که حق را پیش روی خود قرار دهد و بر محور حق حرکت کند، مردم او را به ریاست و زعامت می پذیرند.

«غرر الحکم، ص 331»

حدیث32

قال الامام علی - علیه السلام - : مَن طَلَبَ الرّئاسَه بِغَیرِ حَقٍ حُرِمَ الطّاعَه لَهُ.

امام علی - علیه السلام - فرمود: هر که ناحق به دنبال ریاست باشد، اطاعت از او حرام است.

«تحف العقول، ص 321»

حدیث33

قال الامام علی - علیه السلام - : یحتاجُ الاِمامُ اَلی قَلبٍ عَقولٍ وَ لِسانٍ قَئُولٍ وَ جَنانٍ عَلی اِقامَهِ الحَقِّ صَئُولٍ.

امام علی - علیه السلام - فرمود: رهبر نیازمند سه چیز است: قلب اندیشمند و متفکر، زبان گویا و دل پر جرئت و قاطع در برابر اجرای حق.

«غرر الحکم، ص 340»

حدیث34

قال الامام علی - علیه السلام - : صَیرِ الدّینَ حِصنَ دَولَتِکَ وَ الشُّکرَ حِزرَ نِعمَتِکَ فَکُلَّ دَولَهً یحوطُهَا الدّینُ لا تُغلَبُ وَ کُلُّ نِعمَهٍ یحرُزُهَا الشُّکرَُ لا تُسلَبُ.

امام علی - علیه السلام - فرمود: دین را دژ و حصار محکم حکومت خود قرار ده و با شکر گزاری، نعمت ها را حفظ کن؛ زیرا هر قدرتی که دین او را احاطه کرده باشد (عامل به دین باشد)، هرگز شکست نمی خورد و هر نعمتی که با سپاسگزاری همراه باشد، گرفته نمی شود.

«غرر الحکم، ص 343»

حدیث35

قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : مَن وَلّی شَیئاً مِن اَمرِ اُمَّتی فَلَم ینصَح لَهُم وَ یجتَهِد لَهُم کَنَصیحَتِهِ لِنَفسِهِ کَبَّهُ اللهُ عَلی وَجهِهِ یومَ القِیامَهِ فِی النّارِ.

رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود: کسی که متولی کاری از کارهای امت من شود و همان طور که برای خود دل می سوزاند برای امت من دل نسوزاند و خیر خواهانه و با تلاش برای آنان قدم بر ندارد، خداوند در قیامت او را با صورت در آتش می اندازد.

«تاریخ بغداد، ج 8، ص 472»

حدیث36

قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : اَصلِح وَزیرَکَ فَاِنَّهُ الَّذی یقُودُکَ اِلَی الجَنَّهِ اَوِ النّارِ.

رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود: وزیر خود را صالح گردان، زیرا همانا او کسی است که تو را به بهشت یا جهنم می برد.

«بحار الأنوار، ج 74، ص 166»

حدیث37

قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : مَنِ استَعمَلَ عامِلاً مِنَ المُسلِمینَ وَ هُوَ یعلَمُ اَنَّ فیهِم اَولَی بِذلِکَ مِنهُ وَ اَعلَمُ بِکِتابِ اللهِ وَ سُنَّهِ نَبِیهِ فَقَد خانَ اللهَ وَ رَسولَه وَ جَمیعَ المُسلِمینَ.

رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود: هر که در میان چند مسلمان یک نفرشان را رئیس قرار دهد و بداند در میان آن چند نفر کسی بهتر و لایق تر و عالم تر به کتاب خدا و سنت نبیش است، به خدا و رسولش و همه مسلمانان خیانت کرده است.

«جامع الصغیر، ج 1، ص 455»

حدیث38

قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : مَن وَلّی شَیئاً مِن اُمُورِ المُسلِمینَ اِلاّ اُتِی بِهِ یومَ القِیامَه وَ یداهُ مَغلُولَتانِ اِلی عُنُقِهِ لا یفُکُّهُما اِلاّ عَدلٌ.

رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود: هر که ولایت و مسئولیت کاری از امور مسلمانان به او واگذار شود، روز قیامت او را در حالی که دستان او را به گردنش بسته اند می آورند و چیزی جز عدالت او را از غل و زنجیر آزاد نمی سازد.

«عوالی اللآلی، ج 1، ص 366»

حدیث39

قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : مَن اَحَبَّ اَن یتَمَثَّلَ لَهُ الرِّجالُ قِیاماً فَلیتَبَّوأ قعَدُهُ مِنَ النّار.

رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود: کسی که دوست دارد مردم جلوی پای او بایستند، جایگاهش پر از آتش خواهد شد.

«بحار الأنوار، ج 73، ص 150»

حدیث40

قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : اَوَّلُ ما عُصِی بِهِ الله تَبارَکَ وَ تَعالی سِتُّ خِصالٍ: حُبُّ الدُّنیا وَ حُبُّ الرّیاسَه وَ حُبُّ الطَّعامِ وَ حُبُّ النِّساءِ وَ حُبُّ النُّومِ وَ حُبُّ الرّاحَه.

رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود: نخستین چیزی که موجب عصیان پروردگار گردید، شش گناه بود: دنیا طلبی، ریاست طلبی، شکم پرستی، شهوت پرستی، علاقه به خواب و راحت طلبی.

«بحار الأنوار، ج 73، ص 153»

حدیث41

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

کَماتَکُونوا یُوَلّی علَیکُم ؛

ه_ر گونه شما ب_اشید، ه_مان گونه بر شم_ا حکومت می شود .

کنزالعمّال : 14972 منتخب میزان الحکمه : 616

حدیث42

امام علی علیه السلام:

مَن جارَت وِلایَتُهُ زالَت دَولَتُهُ ؛

هرکه حکومتش ستمگرباشد، دولتش زوال پذیرد.

غرر الحکم : 8365 منتخب میزان الحکمه : 616

حدیث43

امام علی علیه السلام :

إذا بَنَی المَلِکُ علی قَواعِدِ العَدلِ ودَعَمَ بدعائمِ العَقلِ ، نَصَرَ اللّه ُ مُوالِیَهُ وخَذَلَ مُعادِیَهُ ؛

هرگاه حکومت بر پایه های دادگری بنا شود و با ستون های خرد برپا گردد ، خداوند دوستداران آن را یاری رساند و دشمنانش را تنها و بی یاور گذارد .

کذا ، ولعلّ کلمه «مُلکَهُ» سقطت من الحدیث (کما فی هامش المصدر) .غرر الحکم : 4118 منتخب میزان الحکمه : 514

حدیث44

امام علی علیه السلام :

آف_هُ المُ_لوکِ سُوءُ السِّیرَهِ، آف_هُ الوُزَراءِ خُ_ب_ثُ السَّریرَهِ ؛

آفتِ شاهان ، بدرفتاری است؛ آفتِ وزیران ، بدسگالی است .

غرر الحکم : (3928- 3929) منتخب میزان الحکمه : 514

حدیث45

امام علی علیه السلام :

مَن جَعَلَ مُلکَهُ خادِما لدِینِهِ انقادَ لَهُ کلُّ سُلطانٍ ، مَن جَعَلَ دِینَهُ خادِما لمُلکِهِ طَمِعَ فیهِ کلُّ إنسانٍ ؛

هرکس حکومت خود را در خدمت دینش قرار دهد ، هر سلطانی مطیع او شود ؛ هر کس دینش را در خدمت حکومتش در آورد ، هر انسانی در او طمع کند .

غرر الحکم : (9016_9017) منتخب میزان الحکمه : 514

حدیث46

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

إنّا واللّه لانُوَلِّی علی هذاالعَمَلِ أحَدا سَألَهُ ، ولا أحَدا حَرَصَ علَیهِ ؛

به خدا سوگند ما کسی را که متقاضی این کار (حکومت)، یا بر آن حریص باشد، به این کار نمی گماریم .

صحیح مسلم : 3 / 1456 / 14 منتخب میزان الحکمه : 618

حدیث47

الامام علی علیه السلام

فیما کَتبَ للأشتَرِ لمَّا وَلاّهُ مِصرَ: ثُمّ انظُرْ فی اُمورِ عُمّالِکَ ، فاستَعمِلْهُمُ اختِبارا ، ولا تُوَلِّهِم مُحاباهً وأثَرَهً ؛ فإنَّهُما جِماعٌ مِن شُعَبِ الجَورِ والخِیانَهِ . وتَوَخَّ مِنهُم أهلَ التَّجرِبهِ والحَیاءِ مِن أهلِ البُیوتاتِ الصّالِحَهِ ، والقَدَمِ فی الإسلامِ المُتَقَدِّمَهِ ؛

امام علی علیه السلام

- در فرمان استانداری مصر به مالک اشتر- : دیگر آن که در کارهای کارگزارانت اندیشه و تأمّل کن و پس از آزمودنِ آنها ، ایشان را به کار گمار و به صرف جانبداری یا علاقه به کسی او را عهده دار کاری مکن ؛ زیرا این دو ، کانونِ انواع ستم و خیانت است . کارگزاران خود را از میان افراد با تجربه و آبرومند و خاندان های نیک و خوشنام و پیشگام در اسلام انتخاب کن.

نهج البلاغه : الکتاب 53 منتخب میزان الحکمه : 618

حدیث48

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَنِ استَعمَلَ غُلاما فی عِصابَهٍ فیها مَن هُو أرضی للّه مِنهُ فَقَد خانَ اللّه ؛

هرکس از میان گروهی مردی را به کار گمارد در حالی که در بین آنها خداپسندتر از او وجود دارد، به خدا و رسول او و مؤمنان خیانت کرده است.

بحار الأنوار : 23 / 75 / 24 منتخب میزان الحکمه : 618

حدیث49

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

لا نِعمَهَ أهنَأُ مِنَ الأمنِ ؛

هیچ نعمتی گواراتر از امنیّت نیست .

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث10911

حدیث50

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

رَأسُ السِّیاسَهِ استِعمالُ الرِّفقِ ؛

سرلوحه سیاست ، به کار بردن مداراست .

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث5266

حدیث51

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

مِن أماراتِ الدَّولَهِ الیَقَظَهُ لِحِراسَهِ الأُمُورِ ؛

از نشانه های [پایداری] دولت ، بیداری برای حراست از امور است .

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث9360

حدیث52

امام صادق علیه السّلام فرمودند:

تَزاوَرُوا وَ تَلاقُوا وَ تَذاکَرُوا و اَحْیُوا اَمْرَنا ؛

به زیارت و دیدار یکدیگر بروید، با هم به سخن و مذاکره بنشینید و امر ما را (کنایه از حکومت و رهبری ) زنده کنید.

بحارالانوار، ج 71، ص 352

حدیث53

قال رسول الله - صلی الله علیه وآله -:

لتنقضن عری الاسلام عروه ، کلما انتقضت عروه تشبث الناس بالتی تلیها، فاولهن نقض الحکم ، و اخرهن الصلاه ؛

دستگیره های اسلام یک به یک شکسته می شود، هرگاه یک دستگیره نابود شود مردم به آن چه نزدیک آن است چنگ می زنند، اول آنها شکستن حکومت است (حکومت اسلامی را از دست صاحب آن خارج می کنند) و آخر آن ها نماز است (نماز را ترک می کنند).

(اصول وافی ، ج 2، ص 72)

حدیث54

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

ما من رجل من المسلمین أعظم أجرا من وزیر صالح مع إمام یطیعه و یأمره بذات اللَّه؛

پاداش هیچ یک از مسلمانان از وزیر شایسته ای که با پیشوائی باشد و او را اطاعت کند و به فرمان خدا وادارد بزرگتر نیست.

نهج الفصاحه

حدیث55

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

لتنتقضنّ عرا الإسلام عروه عروه فکلّما انتقضت عروه تشبّث النّاس بالّتی تلیها فأوّلهنّ نقض الحکم و آخرهنّ الصّلاه؛

دستاویزهای اسلام یکایک شکسته می شود و چون دستاویزی شکسته شد مردم به دستاویز بعدی چنگ می زنند، نخستین دستاویزی که شکسته می شود حکومت حق است و آخر آن نماز است.

نهج الفصاحه

حدیث56

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

کما تکونوا یولّی علیکم؛

چنان که هستید بر شما حکومت کنند.

نهج الفصاحه

حدیث57

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله وسلم می فرمایند:

عُمّالُکُمْ اَعْمالُکُمْ، کَما تَ_کونونَ، یُوَلّی عَلَیْکُمْ؛

کارگزاران شما [نتیجه] اعمال شما هستند، همان گونه که هستید، بر شما حکومت می شود.

شرح شهاب الاخبار، ص 260.

حدیث58

امام علی علیه السلام :

مَنْ عَمِلَ بِالْعَدْلِ حَصَّنَ اللّه ُ مُلْکَهُ؛

هر کس به عدالت رفتار کند، خداوند حکومتش را حفظ خواهد کرد.

غررالحکم، ج5، ص 355، ح 8722 .

حدیث59

امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

مَن عَمِلَ بِالْعَدلِ حَصَّنَ اللّه ُ مُلکَهُ

هر کس به عدالت رفتار کند، خداوند حکومتش را حفظ خواهد کرد.

غررالحکم، ج5، ح 8722

حدیث60

امام علی (علیه السلام) فرمودند:

ثُباتُ الدُّوَلِ بِإقامَهِ سُنَنِ العَدلِ؛

پایداری دولتها به برپا داشتن راه و رسم دادگری است.

غررالحکم و دررالکلم، ح 4715

حدیث61

قال النبی - صلی الله علیه و آله - : کلا، و الذی نفس محمد بیده! ان شملته الآن لتحترق علیه فی النار، کان غلها من فیء المسلمین یوم خیبر.

(مدعم، از خدمتکاران پیامبر - صلی الله علیه و آله - در یکی از جنگ ها، همراه وی بود. او، در آن جنگ، به تیر دشمن شهید گشت. مسلمانان، کنار پیکر او گرد آمده، می گفتند: بهشت بر تو گوارا باد! ولی پیامبر - صلی الله علیه و آله - سخنی نمی فرمود و خشمناک به نظر می رسید. حاضران، علت خشم را نمی دانستند که ناگهان) پیامبر - صلی الله علیه و آله - فرمودند: نه هرگز، سوگند به خداوندی که جان محمد در دست اوست، روپوش او هم اکنون وی را در میان آتش شعله ور خود می سوزاند، چون او، آن روپوش را از فیء مسلمانان (بدون رعایت مقررات) در روز (جنگ) خیبر برداشته بود.

«سیره ابن هشام، ج 3، ص 354»

حدیث1

قال الامام الصادق - علیه السلام - : تواصلوا و تباروا و تراحموا و کونوا إخوه أبرارا کما أمرکم الله عزوجل.

امام صادق - علیه السلام - فرمودند: همان گونه که خدای عزوجل به شما دستور داده، با هم پیوند داشته باشید، به یکدیگر نیکی کنید، و برادرانی نیکوکار باشید.

«وسایل الشیعه، ج 8، ص 552، ح 3»

حدیث2

قال الامام الصادق - علیه السلام - : إنما المؤمنون إخوه بنو أب و أم و إذا ضرب علی رجل منهم عرق سهر له الاخرون.

امام صادق - علیه السلام - فرمودند: مؤمنان، با یکدیگر برادر (دینی) اند، و همگی همانند فرزندان یک پدر و مادر و چون رگ یکی از آنان زده شود «مصیبتی بر او وارد شود» دیگران در غم او خوابشان نبرد.

«الکافی، ج 2، ص 165»

حدیث3

قال الامام الرضا - علیه السلام - : إن الإمامه زمام الدین و نظام المسلمین و صلاح الدنیا و عز المؤمنین، ان الإمامه أس الإسلام النامی و فرعه السامی

امام رضا - علیه السلام - فرمودند: امامت، زمام دین و مایه نظام و انسجام مسلمانان و صلاح دنیا و عزت مؤمنان است. امامت، اساس اسلام و شاخه بلند آن است.

«کافی، ج 1، ص 200»

حدیث4

قال الامام الصادق - علیه السلام - : صدقه یحبها الله اصلاح بین الناس إذا تفاسدوا و تقارب بینهم إذا تباعدوا.

امام صادق - علیه السلام - فرمودند: ایجاد وحدت هنگام پیدایش اختلاف و تباهی امت و نزدیک کردن آنها در هنگام جدائی، صدقه ایست که خداوند آن را دوست دارد.

«الکافی، ج 2، ص 209»

حدیث5

قال الامام الباقر - علیه السلام - : .. یا معشر المؤمنین تألفوا و تعاطفوا.

امام محمد باقر - علیه السلام - فرمودند: ... ای گروه مؤمنان، با هم مأنوس و متحد باشید و به یکدیگر مهربانی کنید.

«الکافی، ج 2، ص 345»

حدیث6

قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : ید الله علی الجماعه...

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمودند: دست خدا (یاری و عنایت خدا) بر سر جماعت است.

«نهج الفصاحه، ح 3211»

حدیث7

قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : یا أیها الناس، إن الرب واحد و الاب واحد و إن الدین واحد لیست العربیه لأحدکم باب و لا أم و إنما هی اللسان فمن تعلم العربیه فهو عربی.

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمودند: ای مردم، پروردگار شما یکی است (الله)، پدر همه شما یکی است (آدم)، و دین شما نیز یکی است (اسلام)، و عربیت، برای هیچ یک از شما پدر و مادر نیست، بلکه آن هم یکی از زبانهاست و هر کس زبان عربی را بیاموزد، منسوب به عرب می شود.

«معالم الحکومه, ص 404»

حدیث8

امام علی - علیه السلام - فرمودند:

پس بنگرید، چگونه بودند «قوم بنی اسرائیل» زمانی که جمعیتها گرد آمده، و اندیشه ها با هم و دلها یکسان و دستها یاور هم و شمشیرها کمک یکدیگر و بینش ها ژرف و تصمیمات یکی بود، آیا در اطراف زمین بزرگ و بر جهانیان حاکم نبودند؟ پس بنگرید به آخر کارشان «قوم بنی اسرائیل» آن هنگام که بین آنها تفرقه افتاد، و مهربانی و الفتها بهم خورد و سخنها و دلها مختلف و گروه گروه شدند و بجان هم افتادند و پراکنده گشتند و با هم جنگیدند، پس خداوند، لباس عزت را از تن آنها برکند و فراوانی نعمتش را از آنها گرفت و آنچه باقی مانده، سرگذشت آنان است تا مایه عبرت عبرت گیرندگان باشد.

«نهج البلاغه، خطبه 192»

حدیث9

قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : خیر المؤمنین من کان مألفه للمؤمنین و لا خیر فیمن لایألف و لایؤلف.

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمودند: بهترین مؤمنان، کسی است که محور الفت مؤمنان باشد و در کسی که انس نگیرد و با دیگران مأنوس نشود خیری ندارد.

«بحارالانوار، ج 71، ص 393»

حدیث10

قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : ألمؤمنون إخوه تتکافؤ دماؤهم و هم ید علی من سواهم.

نبی اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمودند: مؤمنان با هم برادرند و خونشان برابر است و در برابر دشمن متحد و یکپارچه اند.

«کافی، ج 1، ص 404»

حدیث11

قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : .. فأنتم «اهل البیت» أهل الله عزوجل الذین بهم تمت النعمه و اجتمعت الفرقه و ائتلفت الکلمه.

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمودند: شما اهل بیت، اهل الله هستید که به برکت شما، نعمت کامل گشته و پراکندگی بر طرف شده و اتحاد کلمه پدید آمده است.

«الکافی، ج 1، ص 446»

حدیث12

قال الامام علی - علیه السلام - : إن هؤلاء قد تمالؤوا علی سخطه إمارتی و سأصبر ما لم أخف علی جماعتکم فإنهم إن تمموا علی فیاله هذا الرأی إنقطع نظام المسلمین.

امام علی - علیه السلام - فرمودند: سینه اینان (خوارج) از دشمنی با حکومت من انباشته است و تا آن هنگام که بیم از هم پاشیدن جماعت (امت) نباشد، صبر می کنم، براستی اگر اینان بر این اندیشه سست ادامه دهند، نظام مسلمانان از هم خواهد گسست.

«نهج البلاغه، خطبه 169»

حدیث13

قال الامام علی - علیه السلام - : .. و علیکم بالتواصل و التباذل و ایاکم و التدابر و التقاطع.

امام علی - علیه السلام - در وصیت به حسنین - علیهما السلام - می فرمایند: .. و بر شما باد به ارتباط و بذل و بخشش و دوری گزیدن از جدائی و پشت کردن به یکدیگر .

«نهج البلاغه، نامه 47»

حدیث14

قال الامام علی - علیه السلام - : .. فإن ید الله علی الجماعه و ایاکم و الفرقه فإن الشاذ من الناس للشیطان، کما أن الشاذ من الغنم للذئب.

امام علی - علیه السلام - فرمودند: دست خدا (یاری خدا) بر سر جماعت است، از تفرقه بپرهیزید، زیرا شخص تکرو، شکار شیطان است همانگونه که گوسفند تکرو، طعمه گرگ است.

«شرح نهج البلاغه، ج 8، ص 112»

حدیث15

پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله):

أیُّهَا النّاسُ، عَلَیکُم بِالجَماعهِ، وإیّاکُم والفُرْقهَ؛

ای مردم! به جماعت (یکپارچگی) روی آرید و از پراکندگی بپرهیزید.

میزان الحکمه: ح 2589

حدیث16

پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله):

الجَماعَهُ رَحمَهٌ والفُرْقَهُ عَذابٌ؛

جماعت (یکپارچگی) رحمت است و پراکندگی عذاب.

میزان الحکمه: ح 2593

حدیث17

پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:

عَلَیکَ بِالجَمَاعَهِ، فَاِنَّمَا یَأخُذُ الذِّئبُ مِنَ الغَنَمِ القَاصِیَهِ؛

با جماعت همراه شو؛ زیرا گرگ، گوسفند دورمانده را می خورد.

مسند احمد، ج6، ص446

حدیث18

حضرت زهرا (سلام الله علیها) فرمودند:

فَجَعَلَ اللهُ...اِطاعَتَنا نِظاماً لِلمِلَّهِ وَ اِمامَتَنا أماناً لِلفِرقَه

خدا اطاعت و پیروی از ما اهل بیت را سبب برقراری نظم اجتماعی در امت اسلامی و امامت و رهبری ما را عامل وحدت و درامان ماندن از تفرقه ها قرار داده است.

بحار الانوار، ج 43، ص 158

حدیث19

قال الامام علی (علیه السلام):

_ وَ قَدْ سُئِلَ عَنْ تَفسیرِ السُّنَّهِ وَ الْبِدْعَهِ وَ الْجَماعَهِ وَ الْفُرْقَهِ _ : اَلسُّنَّهُ _ و اللّه ِ _ سُنَّهُ مُحمِّدٍ صلی الله علیه و آله وَ الْبِدْعَهُ ما فارَقَها وَ الْجَماعَهُ _ وَ اللّه ِ _ مُجامَعَهُ اَهْلِ الْحَقِّ وَ اِنْ قَلّوا وَ الْفُرقَهُ مُجامَعَهُ اَهْلِ الْباطِلِ وَ اِنْ کَثُروا؛

امام علی (علیه السلام) در پاسخ به پرسش از معنای سنّت، بدعت، جماعت و تفرقه فرمودند: به خدا سوگند، سنّت، همان سنّت محمّد صلی الله علیه و آله است و بدعت آنچه خلاف آن باشد و به خدا قسم، جماعت، همدست شدن با اهل حق است هر چند اندک باشند و تفرقه، همدستی با اهل باطل است هر چند بسیار باشند.

کنزالعمّال، ح 1644

حدیث20

پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند:

أیُّها النّاسُ ، علَیکُم بالجَماعهِ ، وإیّاکُم والفُرْقهَ

ای مردم! به جماعت (یکپارچگی) روی آرید و از پراکندگی بپرهیزید.

میزان الحکمه، ح 2589

حدیث21

پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند:

ایّاکُمْ وَ التَّلَوُّنَ فی دینِ اللّه ِ فَاِنَّ جَماعَهً فیما تَ_کْرَهونَ مِنَ الْحَقِّ خَیْرٌ مِنْ فُرْقَهٍ فیما تُحِبّونَ مِنَ الْباطِلِ وَ اِنَّ اللّه َ سُبْحانَهُ لَمْ یُعْطِ اَحَدا بِفُرْقَهٍ خَیْرا مِمَّنْ مَضی وَ لا مِمَّنْ بَقیَ ؛

از چند رنگی و اختلاف در دین خدا بپرهیزید، زیرا یکپارچگی در آنچه حق است ولی شما آن را ناخوش می دارید، از پراکندگی در آنچه باطل است اما خوشایند شما می باشد، بهتر است. خدای سبحان به هیچ یک از گذشتگان و باقی ماندگان بر اثر تفرقه و جدایی خیر و خوبی عطا نکرده است.

نهج البلاغه، از خطبه 176

حدیث22

قال رسول الله - صلی الله علیه وآله -:

ید الله علی الجماعه فاذا اشتذ الشاذ منهم اختطفه الشیطان کما یختطف الذئب الشاه الشاذه من الغنم ؛

دست خداوند بر سر جماعت است ، هرگاه از آنها کسی از جماعت جدا شود، شیطان او را می رباید همان طور که گرگ گوسفند جدا شونده از رمه گوسفند را می رباید.

(کنزالعمال ، ص 207)

حدیث23

قال رسول الله - صلی الله علیه وآله -:

ان الشیطان ذئب الانسان کذئب الغنم یاخذ الشاه القاصیه و الناحیه فایاکم و الشعاب و علیکم بالجماعه و العامه و المسجد؛

شیطان گرگ انسان است همانند گرگ گوسفندان که همیشه میشهای دور افتاده و کناره گیر را می گیرد. پس از دسته بندیها (گروه گرایی و خط بازی ) بپرهیزید و بر شما باد به حضور در جماعت و مجالس عمومی و مسجد.

(کنزالعمال ، ج 7، ص 581، حدیث 20355)

حدیث24

قال الصادق - علیه السلام -:

من صلی معهم فی الصف الاول کان کمن صلی خلف رسول الله فی الصف الاول ؛

کسی که در صف اول نماز جماعت(اهل سنت) شرکت نماید، مانند آن است که در صف اول پشت سر پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم ) نماز خوانده باشد.

(وسائل الشیعه ، ج 3، ص 381)

حدیث25

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

ید اللَّه علی الجماعه؛

دست خدا همراه جماعت است.

نهج الفصاحه

حدیث26

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

من فارق الجماعه شبرا خلع اللَّه ربقه الإسلام من عنقه؛

هر که یک وجب از جماعت دور شود خدا طوق مسلمانی از گردن وی بردارد.

نهج الفصاحه

حدیث27

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

الجماعه رحمه و الفرقه عذاب؛

جماعت مایه رحمت و تفرقه موجب عذاب است.

نهج الفصاحه

حدیث28

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

التّحدّث بنعم اللَّه شکر و ترکه کفر و من لا یشکر القلیل لا یشکر الکثیر و من لا یشکر النّاس لا یشکر اللَّه و الجماعه خیر و الفرقه عذاب؛

گفتگو از نعمتهای خداوند شکر است و ترک آن کفر است و هر که نعمت کم سپاس نگذارد، سپاس نعمت بسیار را نخواهد گذاشت و هر که مردم را سپاس ندارد سپاس خدا را نخواهد داشت اجتماع مایه نیکی است و تفرقه موجب رنج و عذاب است.

نهج الفصاحه

حدیث29

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

استووا و لا تختلفوا فتختلف قلوبکم؛

با یکدیگر برابر شوید و مختلف مشوید تا دلهایتان مختلف نشود.

نهج الفصاحه

حدیث30

پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) می فرمایند :

شیطان گرگ انسان است همانند گرگ گوسفندان که همیشه میش های دورافتاده وکناره گیر را می گیرد. پس از دسته بندیها (گروه گرایی و خط بازی ) بپرهیزید و برشما باد به حضور در جماعت و مجالس عمومی و مسجد.

کنز العمال ، ج 7، ص 581

حدیث31

پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:

ألجماعه رحمه و الفرقه عذاب؛

جماعت؛ وحدت مایه رحمت و تفرقه موجب عذاب است.

نهج الفصاحه، حدیث1323

حدیث32

پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:

ید الله علی الجماعه؛

دست خدا بر سر جماعت است.

نهج الفصاحه،3211

حدیث33

نبی اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:

ألمؤمنون إخوه تتکافؤ دماؤهم و هم ید علی من سواهم؛

مؤمنان با هم برادرند و خونشان برابر است و در برابر دشمن متحد و یک پارچه اند.

کافی، جلد 1، ص 404

حدیث34

حضرت فاطمه زهرا ( علیها السلام) فرمودند:

.. و طاعتنا نظاما للمله و امامتنا لما للفرقه و الجهاد عز الاسلام.

پیروی از ما اهل بیت نظام امت، و رهبری ما عامل وحدت، و جهاد مایه عزت و سربلندی اسلام است.

کشف الغمه، جلد 2، ص 109

حدیث35

قال الامام الصادق ( علیه السلام) :

صدقه یحبها الله اصلاح بین الناس إذا تفاسدوا و تقارب بینهم إذا تباعدوا.

امام صادق( علیه السلام) فرمودند:

ایجاد وحدت هنگام پیدایش اختلاف، و تباهی امت و نزدیک کردن آنها در هنگام جدائی، صدقه ایست که خداوند آن را دوست دارد.

الکافی، جلد 2، ص209

حدیث36

قال النبی ( صلی الله علیه و آله و سلم) :

إسمعوا و أطیعوا لمن ولاه الله الأمر، فإنه نظام الإسلام.

پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:

از حاکمان الهی اطاعت کنید و گوش بفرمان باشید زیرا اطاعت از رهبری مایه وحدت امت اسلام است.

امالی مفید، جلد 1 ص 14 مجلس 2 حدیث 2

حدیث37

قال الامام السجاد - علیه السلام - : .. یا زهری، اما علیک أن تجعل المسلمین منک بمنزله أهل بیتک، فتجعل کبیرهم بمنزله والدک، و تجعل صغیرهم بمنزله ولدک، و تجعل تربک منهم بمنزله أخیک.

امام سجاد - علیه السلام - به زهری فرمودند: ای زهری، بر توست که مسلمانان را مانند اهل خانه خود بدانی، بزرگ آنان را بمنزله پدر خود و کوچکشان را بمنزله فرزند و همسال خود را بمنزله برادرت قرار دهی.

«بحارالانوار، ج 68، ص230»

حدیث1

قال الامام الصادق - علیه السلام - : من فارق جماعه المسلمین و نکث صفقه الامام جاء إلی الله أجذم.

امام صادق - علیه السلام - فرمودند: هر کس از جماعت مسلمین جدا شود و عهد و پیمان خود را با امام مسلمین بشکند، دست بریده محشور خواهد شد.

«الکافی، ج 1، ص 405»

حدیث2

قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : ألا إن فی التباغض الحالقه لا أعنی حالقه الشعر و لکن حالقه الدین.

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمودند: آگاه باشید که در دشمنی ها، ستردن و تراشیدن نهفته است، اما نه تراشیدن مو، بلکه ستردن دین.

«الکافی، ج 2، ص 346»

حدیث3

امام علی - علیه السلام - فرمودند:

پس بنگرید، چگونه بودند «قوم بنی اسرائیل» زمانی که جمعیتها گرد آمده، و اندیشه ها با هم و دلها یکسان و دستها یاور هم و شمشیرها کمک یکدیگر و بینش ها ژرف و تصمیمات یکی بود، آیا در اطراف زمین بزرگ و بر جهانیان حاکم نبودند؟ پس بنگرید به آخر کارشان «قوم بنی اسرائیل» آن هنگام که بین آنها تفرقه افتاد، و مهربانی و الفتها بهم خورد و سخنها و دلها مختلف و گروه گروه شدند و بجان هم افتادند و پراکنده گشتند و با هم جنگیدند، پس خداوند، لباس عزت را از تن آنها برکند و فراوانی نعمتش را از آنها گرفت و آنچه باقی مانده، سرگذشت آنان است تا مایه عبرت عبرت گیرندگان باشد.

«نهج البلاغه، خطبه 192»

حدیث4

قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : من فارق الجماعه شبرا خلع الله ربقه الإسلام من عنقه.

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - فرمودند: هر کس یک وجب از (آرمانها و عقاید) جامعه «مسلمین» دور شود خداوند رشته مسلمانی را از گردن او باز کند .

«الکافی، ج 1، ص 404»

حدیث5

قال الامام علی - علیه السلام - : لو سکت الجاهل ما اختلف الناس.

امام علی - علیه السلام - فرمودند: اگر جاهل سکوت می کرد، مردم اختلاف نمی کردند (سبب بسیاری از اختلافات، سخنهای ناآگاهانه است ).

«بحارالانوار، ج 75، ص 81»

حدیث6

قال الامام علی - علیه السلام - : «فی ذم أهل الرأی»... و إلههم واحد و نبیهم واحد و کتابهم واحد أفأمرهم الله سبحانه بالإختلاف فأطاعوه أم نهاهم عنه فعصوه؟

امام علی - علیه السلام - (در مذمت اهل رأی) فرمودند: ... خدای آنها یکی و پیامبرشان یکی و کتابشان یکی است. آیا خدا آنها را به اختلاف و دو دستگی فرمان داده که او (خدا) را اطاعت می کنند؟ یا (خدا) آنها را از اختلاف نهی کرده که فرمانش را سرپیچی می کنند؟

«نهج البلاغه، خطبه 18»

حدیث7

پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله):

أیُّهَا النّاسُ، عَلَیکُم بِالجَماعهِ، وإیّاکُم والفُرْقهَ؛

ای مردم! به جماعت (یکپارچگی) روی آرید و از پراکندگی بپرهیزید.

میزان الحکمه: ح 2589

حدیث8

پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله):

الجَماعَهُ رَحمَهٌ والفُرْقَهُ عَذابٌ؛

جماعت (یکپارچگی) رحمت است و پراکندگی عذاب.

میزان الحکمه: ح 2593

حدیث9

قال الامام علی (علیه السلام):

_ وَ قَدْ سُئِلَ عَنْ تَفسیرِ السُّنَّهِ وَ الْبِدْعَهِ وَ الْجَماعَهِ وَ الْفُرْقَهِ _ : اَلسُّنَّهُ _ و اللّه ِ _ سُنَّهُ مُحمِّدٍ صلی الله علیه و آله وَ الْبِدْعَهُ ما فارَقَها وَ الْجَماعَهُ _ وَ اللّه ِ _ مُجامَعَهُ اَهْلِ الْحَقِّ وَ اِنْ قَلّوا وَ الْفُرقَهُ مُجامَعَهُ اَهْلِ الْباطِلِ وَ اِنْ کَثُروا؛

امام علی (علیه السلام) در پاسخ به پرسش از معنای سنّت، بدعت، جماعت و تفرقه فرمودند: به خدا سوگند، سنّت، همان سنّت محمّد صلی الله علیه و آله است و بدعت آنچه خلاف آن باشد و به خدا قسم، جماعت، همدست شدن با اهل حق است هر چند اندک باشند و تفرقه، همدستی با اهل باطل است هر چند بسیار باشند.

کنزالعمّال، ح 1644

حدیث10

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

إیّاکُم وَالفُرقَهَ فَإنَّ الشّاذَّ عَن أهلِ الحَقِّ لِلشَّیطانِ کَما أنَّ الشّاذَّ مِنَ الغَنَمِ لِلذِّئبِ ؛

از جدایی بپرهیزید ؛ زیرا تنهای جدا مانده از اهل حق ، بهره شیطان است ، چنان که گوسفند جدا شده از گلّه، بهره گرگ است .

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث2747

حدیث11

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

اِلزَمُوا الجَماعَهَ وَ اجتَنِبُوا الفُرقَهَ ؛

همراه جماعت باشید و از تفرقه بپرهیزید.

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث2488

حدیث12

قال رسول الله - صلی الله علیه وآله -:

ان الشیطان ذئب الانسان کذئب الغنم یاخذ الشاه القاصیه و الناحیه فایاکم و الشعاب و علیکم بالجماعه و العامه و المسجد؛

شیطان گرگ انسان است همانند گرگ گوسفندان که همیشه میشهای دور افتاده و کناره گیر را می گیرد. پس از دسته بندیها (گروه گرایی و خط بازی ) بپرهیزید و بر شما باد به حضور در جماعت و مجالس عمومی و مسجد.

(کنزالعمال ، ج 7، ص 581، حدیث 20355)

حدیث13

قال رسول الله - صلی الله علیه وآله - :

من فارق جماعه المسلمین فقد خلع ربقه الاسلام من عنقه قیل : یا رسول الله و ما جماعه المسلمین ؟قال : جماعه اهل الحق و ان قلوا؛

کسی که از جمعیت مسلمان جدا شود، رشته اسلام را از گردنش باز نموده . از حضرت سؤ ال شد: منظور کدام جمعیت است ؟آن حضرت فرمود: مردم و اهل حق ، هرچند کم باشند.

(امالی شیخ صدوق ، ص 272)

حدیث14

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

الجماعه رحمه و الفرقه عذاب؛

جماعت مایه رحمت و تفرقه موجب عذاب است.

نهج الفصاحه

حدیث15

التّحدّث بنعم اللَّه شکر و ترکه کفر و من لا یشکر القلیل لا یشکر الکثیر و من لا یشکر النّاس لا یشکر اللَّه و الجماعه خیر و الفرقه عذاب؛

گفتگو از نعمتهای خداوند شکر است و ترک آن کفر است و هر که نعمت کم سپاس نگذارد، سپاس نعمت بسیار را نخواهد گذاشت و هر که مردم را سپاس ندارد سپاس خدا را نخواهد داشت اجتماع مایه نیکی است و تفرقه موجب رنج و عذاب است.

نهج الفصاحه

حدیث16

پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) می فرمایند :

کسی که از جمعیت مسلمان جدا شود، رشته اسلام را از گردنش باز نموده .ازحضرت سؤال شد: منظور کدام جمعیت است ؟ آن حضرت فرمودند: مردم اهل حق ، هر چندکم باشند.

( امالی شیخ صدوق ، ص 272 )

حدیث17

امام علی ( علیه السلام) فرمودند:

ألخلاف یهدم الرأی؛

اختلاف، بنیاد اندیشه درست را درهم می ریزد.

نهج البلاغه حکمت 215

حدیث18

پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:

ما اختلف أمه بعد نبیها الا ظهر أهل باطلها علی اهل حقها؛

هیچ امتی پس از پیامبرشان، اختلاف نکردند مگر آنکه گروه باطل بر حق گرایان چیره شدند .

کنز العمال، حدیث929

حدیث19

امام علی ( علیه السلام) فرمودند:

.. فإن ید الله علی الجماعه و ایاکم و الفرقه فإن الشاذ من الناس للشیطان، کما أن الشاذ من الغنم للذئب؛

دست خدا بر سر جماعت است،از تفرقه بپرهیزید، زیرا شخص تکرو، شکار شیطان است همان گونه که گوسفند تک رو، طعمه گرگ است.

شرح نهج البلاغه، جلد 8، ص 112

حدیث20

پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:

من فارق الجماعه مات میته جاهلیه؛

هر کس از گروه مسلمانان جدا شود بر مرگ جاهلیت بمیرد.

نهج الفصاحه، 2855

حدیث21

پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:

لا تختلفوا، فإن من کان قبلکم اختلفوا فهلکوا.

اختلاف نکنید، آنان که قبل از شما بودند اختلاف کردند و هلاک شدند.

کنز العمال، حدیث 894

حدیث22

پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:

ألجماعه رحمه و الفرقه عذاب؛

جماعت؛ وحدت مایه رحمت و تفرقه موجب عذاب است.

نهج الفصاحه، حدیث1323

حدیث23

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله وسلم می فرمایند:

اِنَّ الاِْخْتِلافَ وَ التَّنازُعَ وَ التَّثَ_بُّطَ مِنْ أمْرِ الْعَجْزِ وَ الضَّعْفِ وَ هُوَ مِمّا لا یُحِبُّهُ اللّه ُ وَ لا یُعْطی عَلَیْهِ النَّصْرَ وَ الظَّ_فَرَ؛

اختلاف و کشمکش و پشت هم اندازی، از ناتوانی و سستی است و خداوند نه آن را دوست دارد و نه با آن یاری و پیروزی می دهد.

بحارالأنوار، ج 20، ص 126، ح 50.

حدیث24

امام علی علیه السلام می فرمایند:

_ وَ قَدْ سُئِلَ عَنْ تَفسیرِ السُّنَّهِ وَ الْبِدْعَهِ وَ الْجَماعَهِ وَ الْفُرْقَهِ _ : اَلسُّنَّهُ _ و اللّه ِ _ سُنَّهُ مُحمِّدٍ صلی الله علیه و آله وَ الْبِدْعَهُ ما فارَقَها وَ الْجَماعَهُ _ وَ اللّه ِ _ مُجامَعَهُ اَهْلِ الْحَقِّ وَ اِنْ قَلّوا وَ الْفُرقَهُ مُجامَعَهُ اَهْلِ الْباطِلِ وَ اِنْ کَثُروا؛

در پاسخ به پرسش از معنای سنّت، بدعت، جماعت و تفرقه فرمودند: به خدا سوگند، سنّت، همان سنّت محمّد صلی الله علیه و آله است و بدعت آنچه خلاف آن باشد و به خدا قسم، جماعت، همدست شدن با اهل حق است هر چند اندک باشند و تفرقه، همدستی با اهل باطل است هر چند بسیار باشند.

(کنزالعمّال، ح 1644. )

حدیث25

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

اَلجَماعَهُ رَحمَهٌ و الفُرقَهُ عَذابٌ؛

وحدت مایه رحمت ، و تفرقه موجب عذاب است.

کنزالعمّال ، ح 20242

حدیث26

پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:

لاتَختَلِفوا، فَإِنَّ مَن کانَ قَبلَکمُ اختَلَفوا فَهَلَکوا؛

باهم اختلاف نکنید، که پیشینیان شما دچار اختلاف شدند و نابود گشتند.

(کنزالعمال ، ح 894)

حدیث27

حضرت فاطمه (سلام الله علیها) فرمودند:

فَجَعَلَ اللهُ إطاعَتَنا نِظاماً لِلمِلَّهِ و إمامَتَنا أماناً لِلفُرقَهِ؛

خدا اطاعت از ما را رشت? سامان ملت، و امامت ما را مای? ایمنی از تفرقه قرار داده است.

(احتجاج، ج1، ص134)

حدیث28

قال الإمام علی - علیه السلام - : أن الشیطان یُسَنِی لکم طُرُقَه ، ویرید أن یَحُلَ دینَکم عقده عقده، ویعطیکم بالجماعه الفرقه.

امام علی - علیه السّلام - فرمودند: همانا شیطان راههای خود را برای شما هموار می کند و می خواهد گره های دین شما را یکی پس از دیگری سست گرداند و به جای اتحاد، تفرقه به شما دهد.

«نهج البلاغه، خطبه 121»

حدیث1

قال الامام الرضا - علیه السلام - : ... و البراءه من الذین ظلموا آل محمد علیهم السلام ... و البراءه من الناکثین و القاسطین و المارقین ... و البراءه من أهل الاستئثار ... .

امام رضا - علیه السلام - فرمودند: ... بیزاری از کسانی که به آل محمد علیهم السلام، ظلم روا داشتند ... و برائت از پیمان شکنان و منحرفان و مرتدان ... و برائت از ویژه سازان اموال عمومی مسلمانان بر خود، ... از شرایط اسلام راستین است.

«عیون أخبار الرضا - علیه السلام -، ج 2، ص 126»

حدیث2

قال الامام الکاظم - علیه السلام - : ان الله لم یترک شیئا من صنوف الاموال الا و قد قسمه و أعطی کل ذی حق حقه الخاصه و العامه و الفقرآء و المساکین و کل صنف من صنوف الناس ... .

امام کاظم - علیه السلام - فرمودند: همانا خدا، تمامی مال ها را تقسیم کرده و حق هر مستحق را از خاصه و عامه و فقیر و مسکین و اصناف دیگر مردم را، به آنها داده است. سپس فرمودند: اگر در میان مردم عدالت حکمفرما باشد، همه، بی نیاز شوند و باز فرمودند: عدالت، از عسل شیرین تر است و عدالت را پیشه نکند، جز کسی که عدالت را خوب بداند.

«الکافی، ج 2، ص 495»

حدیث3

قال الامام الحسین - علیه السلام - : ان الأمر بالمعروف و النهی عن المنکر، دعاء الی الاسلام مع رد المظالم و مخالفه الظالم و قسمه الفیء و الغنائم و أخذ الصدقات من مواضعها و وضعها فی حقها.

امام حسین - علیه السلام - فرمودند: امر به معروف و نهی از منکر، آن است که: کافران را به اسلام دعوت کنی، حقوق ستمدیدگان را باز ستانی، با ستمگر به مخالفت برخیزی، غنیمت ها و بیت المال را عادلانه بین اهل اش قسمت کنی، صدقات (زکات) را از آنجا که باید، بگیری و در آنجا که باید، مصرف کنی.

«تحف العقول، ص 270»

حدیث4

قال الامام الصادق - علیه السلام - : أهل الاسلام، هم أبناء الاسلام اسوی بینهم فی العطاء و فضائلهم بینهم و بین الله. أجعلهم کبنی رجل واحد، لا یفضل أحد منهم لفضله و صلاحه فی المیراث علی آخر ضعیف منقوص ... .

(حفص بن غیاث می گوید: شنیدم که از امام صادق - علیه السلام - درباره تقسیم بیت المال پرسیدند)، امام صادق - علیه السلام - فرمودند: اهل اسلام، فرزندان آن محسوب می شوند، در امکانات بیت المال، من برابرشان می دانم. امتیازات معنوی آنان بین آنها و خدا محاسبه می شود. (لذا) همانند فرزندان یک نفر که فضیلت و صلاحیت، سبب فزونی ارث بردن یکی بر دیگری که ضعیف و ناقص است نمی شود، (مسلمانان نیز، این چنین هستند). حضرت در ادامه فرمودند: پیامبر - صلی الله علیه و آله - در آغاز اسلام، چنین رفتار می کرد ولی دیگران (غیر ما اهل بیت) گفتند: ما، برخی را بر اساس سابقه بیشتر در اسلام،